Lieve allemaal,

Allereerst wil ik iedereen bedanken voor de fijne reacties naar aanleiding van de vorige artikelen. De feedback inspireert! Iets wat onschuldig begon middels een primaire behoefte om helderheid te creëren in de wirwar van mijn eigen emoties, geeft nu ook anderen troost of inzicht. Dat stemt dankbaar! 

Plots is er weer een maand verstreken en zitten we in een 2e lockdown. Dit betekent wederom; thuisonderwijs, kinderen om je heen, verse broodjes als lunch en in de ruimte die overblijft tijd vrij maken voor cliënten, een rondje wandelen, boek lezen of tv kijken. Tenminste, zo werkt dit bij mij.

Ik merk om me heen dat er weer een appél wordt gedaan op veerkracht, op uithoudingsvermogen. Ook spreek ik jongeren die worstelen met hun vrijheid. 

De moeder waarover ik schrijf zit aan de grens van haar uithoudingsvermogen en verlangt naar rust, ruimte en overzicht. De ondernemer die ik begeleid, heeft ruimte gegeven aan zijn gevoel waardoor er ruimte ontstond om te kijken naar de innerlijke processen welke nu spelen. Ik hoor dat het gemis veel is en de afstand groot.

Ken je het begrip ‘huidhonger?’ Zoals je honger en dorst hebt, kun je ook een gemis hebben aan huidcontact. Met je huid communiceer je op 2 manieren. 

Namelijk extern; koude, warmte, hoe dingen voelen. En je communiceert intern, je innerlijk; ontroering, kippenvel, blozen.

Lijfelijke aandacht is een primaire levensbehoefte. Je pasgeboren baby wordt doelgericht op je blote lijf gelegd. Liefdevolle aanraking is van levensbelang. Het is helend. Een liefdevolle aanraking bestaat uit een arm om je heen, een knuffel, hart-tot hartcontact, hartsverbinding. Een flinke knuffel kan een stroom aan emoties teweeg brengen. 

In deze corona-periode is er veel minder lijfelijke aandacht. Wanneer er sprake is van rouw, heeft afstand een grote impact.

Rouw kent verwarring, rouw vraagt om veerkracht. Ik kom steeds vaker tegen dat men balanceert op het randje van veerkracht, dat de rek er uit is. De adem om deze corona-periode met de bijbehorende maatregelen ‘vol te houden’. 

Zo werkt het ook met rouw. Het kan je soms naar de keel vliegen, je verzuipt in verdriet en vraagt je af hoe lang je het nog volhoudt. Je verlangt intens naar een ‘beter leven’.

Wat ik met dit artikel beoog is een link te leggen tussen rouw algemeen en het brede pallet aan gevoelens in deze Corona periode. Pure rouw is anders, het valt in die zin niet met elkaar te vergelijken. Er zijn echter een aantal overeenkomsten. Bijvoorbeeld dat de gevoelens die we in deze Corona periode ervaren, vergeleken kunnen worden met wat er zoal voorbij komt aan gevoelens bij rouw.
Het verzuipen in de angst, in het verdriet, de pijn en onduidelijkheid. Geen reden ervaren om je bed uit te komen, zoals de ondernemer.  De chaos van de dag, je constante aanpassingsvermogen dat aangesproken wordt, zoals de moeder. Het zijn allemaal gevoelens die je ook bij rouw ervaart.

En hoe gek het ook klinkt, nu er sneeuw is gevallen, zie ik om me heen dat er weer een nieuw beroep wordt gedaan op veerkracht. Het vraagt weer om nieuwe aanpassingen. ‘Daar gaan we weer’, hoor ik om me heen. Na 3 dagen sneeuw hoor ik ‘ik ben er wel een beetje klaar mee, met alles!’. Daarnaast hoor ik ook ‘wat heerlijk, er wordt weer gelachen en gespeeld’.

En dat is wat veerkracht doet, het gaat óf de ene kant op, óf de andere kant, om uiteindelijk in het midden uit te komen. 

Vergelijk het met een oude weegschaal. Eerst slaat de wijzer naar beide kanten om uiteindelijk het juiste evenwicht te vinden. 

Zo is het ook met rouw, het kan beide kanten op. Het wisselt elkaar af, soms dagelijks en soms per minuut. Soms ook plotseling, dan wordt de rouwknop weer ingedrukt en voel je plots het verdriet.

Wat mij betreft spreek je daarom ook niet van ‘rouwverwerking’, rouw wordt op den duur zachter, je integreert het in je leven, oud en nieuw worden met elkaar verweven. Je ‘verwerkt’ het niet. Je ‘doorloopt het’.

Veerkracht, een mooi begrip. Hoe je van een flinke hoeveelheid ‘sneeuw’, lees: weer aanpassen, naar persoonlijke veerkracht gaat. Mijn tip zou zijn;

-Neem je veerkracht serieus. Wanneer je voelt dat het even niet gaat,  vraag dan om tijd en aandacht bij een ander. Een ander ziet niet altijd hoe je je voelt.

-Wees eerlijk en liefdevol naar jezelf.

- Zoek eventueel professionele ondersteuning/begeleiding om in alle veiligheid zicht te krijgen op de chaos wanneer je blijft malen en er neerslachtig en/of doodmoe van wordt.

Wat een enerverende, fascinerende, uitdagende en leerzame tijd beleven we momenteel. Laten we er, ondanks alle beslommeringen, het beste van maken of van leren. Ik sta je graag bij in mijn nieuwe praktijkruimte! 

Jolanda 

--